AMD Ryzen 9000 - Wydajność desktopowych procesorów Zen 5 oraz możliwości OC na przykładzie Ryzen 9 9950X

Podczas wydarzenia AMD Zen 5 Tech Day, organizowanego w Los Angeles, producent skupił się w dużej mierze na prezentacji najmocniejszych stron mobilnych procesorów AMD Ryzen AI 300 z serii APU Strix Point. Nie oznacza to jednak, że kompletnie pominięto wątek desktopowych procesorów Ryzen 9000. W trakcie konferencji omówiono m.in. wydajność poszczególnych układów Zen 5 na tle konkurencyjnych rozwiązań Intela z 14. generacji, a także wspomniano o możliwościach poszczególnych chipsetów z serii AMD 800. Ponownie podkreślono również długowieczność platformy AM5, której wsparcie obecnie rozszerzono przynajmniej do 2027 roku. Jedna z sesji skupiła się dodatkowo na możliwościach OC układów Zen 5, a przykładem został tutaj topowy model Ryzen 9 9950X w połączeniu z ciekłym azotem. Mowa zatem już o ekstremalnym OC.

Procesory AMD Ryzen 9000 mają przynieść solidny wzrost wydajności względem układów Ryzen 7000, zwłaszcza w programach. Ponadto na AMD Zen 5 Tech Day zobaczyliśmy próbkę możliwości overclockingu Zen 5 na przykładzie topowego modelu AMD Ryzen 9 9950X.

AMD Ryzen AI 300 i Ryzen 9000 - Ogólna charakterystyka procesorów Strix Point oraz Granite Ridge dla PC

W przypadku wydajności poszczególnych układów, to w Los Angeles skupiono się na trzech modelach Zen 5, których szerzej nie omawiano w trakcie targów Computex w Tajpej. Mowa zatem o Ryzen 9 9900X, Ryzen 7 9700X oraz Ryzen 5 9600X. Ten pierwszy został oficjalnie porównany do Intel Core i9-14900K. W programach ma oferować wydajność wyższą od 2% (w Microsoft 365 - test w wykorzystaniem benchmarku UL Procyon Office Productivity) do nawet 41% (Handbrake). W grach podano tylko kilka przykładów, gdzie różnice na korzyść Ryzena 9 9900X sięgają od 4% (Borderlands 3) do 22% (Horizon Zero Dawn).

AMD RDNA 3.5 - Odświeżona architektura GPU dla procesorów Ryzen AI 300 opracowana z myślą o energooszczędności

AMD Ryzen 7 9700X został porównany do Intel Core i7-14700K, gdzie ten pierwszy w programach ma wypadać lepiej od 4% (kompresja danych z użyciem 7-zip) do nawet 42% w Handbrake. W przypadku gier, różnice wynoszą od 4% (Borderlands 3) do 31% (Horizon Zero Dawn). Wyraźnie widać, że ostatnia z gier, czyli Horizon, wyjątkowo mocno lubi się z mikroarchitekturą Zen 5 w połączeniu z poprawionym kontrolerem pamięci. Na końcu mamy jeszcze AMD Ryzen 5 9600X i tutaj najsłabszy układ Zen 5 został porównany z Intel Core i5-14600K. W programach ma wypadać lepiej w przedziale od 8% (Microsoft 365 / UL Procyon) do aż 94% w przypadku programu Handbrake. W przypadku gier różnice wynoszą od 5% (Hitman 3) do 29% (ponownie Horizon Zero Dawn). W przypadku AMD Ryzen 7 9700X producent chwali się dodatkowo, iż w grach układ ten oferuje średnio o 12% (średnia geometryczna) lepsze osiągi od pierwszej generacji procesora AMD z 3D V-Cache (Ryzen 7 5800X3D).

AMD Ryzen 9000 i Ryzen AI 300 - Charakterystyka mikroarchitektury Zen 5 dla procesorów nowej generacji

Jakiś czas po premierze procesorów AMD Ryzen 9000, na rynek trafią także płyty główne z chipsetami AMD 800: AMD X870E, AMD X870, AMD B850 oraz AMD B840. Dwa pierwsze obsługują magistralę PCIe 5.0 dla GPU oraz SSD NVMe, a także mają kontroler USB 4. Overclocking jest tutaj możliwy zarówno dla procesora jak i pamięci RAM. Niższy w hierarchii jest B850, posiadający wsparcie dla magistrali PCIe 5.0 dla SSD (opcjonalnie dla GPU) oraz PCIe 4.0 oraz kontroler USB 3.2 Gen.2x2 (przepustowość 20 Gbps). W przypadku B850 także możemy liczyć na OC procesora jak i pamięci RAM. Najbardziej ubogi jest B840, wspierający magistralę PCIe 3.0, USB 3.2 Gen.2 (10 Gbps) oraz z opcją OC wyłącznie dla pamięci RAM.

Ulepszony został kontroler pamięci, który domyślnie będzie obsługiwał teraz dwukanałową pamięć RAM DDR5 5600 MHz. Tzw. sweet spot dla trybu synchronicznego z dzielnikiem 1:1 to nadal będzie 6000 MHz, choć w przypadku parowania modułów DDR5 z Ryzenami 9000, częściej będziemy także świadkami działania trybu 1:1 dla efektywnego zegara 6400 MHz. W przypadku trybu asynchronicznego i dzielnika 1:2, to po aktualizacji AGESY do najnowszej wersji, procesory Ryzen 9000 będą oficjalnie wspierać moduły DDR5-8000. Procesory Ryzen 9000 otrzymają także funkcję Memory OC On-the-Fly (OTF), czyli możliwość szybkiego szybkiego OC do stabilnego poziomu, bez konieczności np. ponownego uruchamiania komputera. Przykład funkcji zademonstrowano na przykładzie AIDA64 i testu opóźnienia pamięci DDR5 (TeamGroup DDR5-6000 EXPO). Przed włączeniem Memory OC On-the-Fly, opóźnienie sięgało 85 ns, natomiast po aktywacji OTF, wartość ta spadła do 73,2 ns.

Jeśli chodzi o możliwości overclockingu to zostały one jeszcze bardziej podkręcone w przypadku desktopowych procesorów AMD Ryzen 9000. Oprócz znanej już wcześniej funkcji Curve Optimizer dochodzi teraz jej pochodna o nazwie Curve Shaper (ta ostatnia nie będzie dostępna na wcześniejszych generacjach, nawet Zen 4). Curve Shaper umożliwia jeszcze dokładniejsze kształtowanie krzywej napięcia procesora - do dyspozycji oddano w tym wypadku aż 15 zakresów częstotliwości (częstotliwość procesora oraz temperatury). Technika ta umożliwi bardziej precyzyjne manipulowanie napięciem w celu jego obniżenia tam, gdzie jest to możliwe i dynamicznego podwyższenia w scenariuszach, kiedy jest to niezbędne. Curve Shaper działa dla wszystkich rdzeni Zen 5. Aktywacja trybu EXPO dla pamięci DDR5 oraz włączenie PBO (Precision Boost Overdrive) umożliwiło zwiększenie wyniku AMD Ryzen 9 9950X w Cinebench R23 z 41 924 punktów do 43 895 punktów. Dodatkowe wykorzystanie Curve Shaper pozwoliło na podbicie wyniku do 44 538 punktów.

Do ekstremalnego OC wykorzystano oczywiście ciekły azot. Po podkręceniu wszystkich rdzeni Zen 5 do 6,2 GHz, wynik w Cinebench R23 został podniesiony do 53 604 punktów. Taką częstotliwość pracy rdzeni udało się utrzymać przy napięciu 1.480 V. W tych samych warunkach przetestowano także procesor w GeekBench 6. Wynik jednego wątku to 3700 punktów, natomiast wielowątkowy to 22 059 punktów. Najwyższy zegar jaki udało się utrzymać to 6,86 GHz, jednak w tym wypadku ekipa demonstrująca nie przeprowadzała już kolejnych testów. Niemniej jednak potencjał na OC jest i zapewne po premierze procesorów będziemy świadkami nie jednego rekordu. Przypominamy, że procesory AMD Ryzen 9000 zadebiutują na rynku już 31 lipca 2024, jednak ich oficjalne ceny będą ogłoszone bliżej premiery.