Jaka pamięć RAM do komputera? Jaki RAM do procesora AMD Ryzen lub Intel Core? Polecane zestawy DDR5 i DDR4 na wrzesień 2024

Pamięć operacyjna jest jednym z podstawowych podzespołów każdego peceta, chociaż dopiero stosunkowo niedawno jej potencjał został faktycznie dostrzeżony. Wpływ parametrów RAM na wydajność jest odczuwalny, może nieszczególnie w aplikacjach, aczkolwiek w grach komputerowych jak najbardziej, zwłaszcza gdy intensywnie wykorzystywany jest również procesor. Ponieważ taka świadomość wśród kupujących uległa znacznemu zwiększeniu, coraz więcej użytkowników szuka najlepszego RAMu w określonym budżecie, dobierając zestawy optymalnie pod platformę. Dlatego powstał niniejszy poradnik, mający przynajmniej częściowo ułatwić wybór optymalnych zestawów DDR5 spośród dziesiątek innych.

Autor: Sebastian Oktaba

Ponieważ jest to publikacja adresowana do mniej zaawansowanych czytelników, zacznijmy od odpowiedzi na podstawowe pytania. Pierwsze będzie pewnie brzmiało - czy zalecane taktowanie pamięci RAM, podawane w specyfikacji procesorów, jest w jakikolwiek sposób wiążące dla użytkownika? Nie, ponieważ określa jedynie stabilne minimum jakie gwarantuje AMD / Intel, jednocześnie będąc zabezpieczeniem jeżeli z jakichś powodów szybszego RAMu nie będziemy mogli uruchomić. Oczywiście, zachodzi tutaj szereg zależności obejmujących same moduły, procesor i płytę główną, niemniej nawet Core i3 oraz najtańsze Ryzeny mogą pracować ze znacznie szybszymi pamięciami od wyjściowych. Często pada również pytanie, czy jeśli procesor posiada kontroler dual channel, to wstawienie czterech modułów cokolwiek poprawi? Z punktu widzenia samego kontrolera - nic - ponieważ komunikacja nadal będzie odbywać się dwukanałowo. Zdarza się jednak, że cztery moduły działają odrobinę szybciej od dwóch, aczkolwiek ustabilizowanie takiej konfiguracji może okazać się trudniejsze. Trochę światła na powyższą sprawę powinien rzucić nasz test wykonany z pamięciami single i dual rank.

Jaką pamięć RAM DDR4 lub DDR5 wybrać? Który zestaw będzie optymalny dla platformy AMD, a który dla Intela? I jaka pojemność jest wskazana?

Który procesor zyskuje więcej na szybkiej pamięci RAM DDR5? Test procesorów Intel Core i5-14600K vs AMD Ryzen 7 7700X

Obecnie na rynku dominują trzy platformy sprzętowe - AMD AM4, AMD AM5 i Intel LGA1700 - gdzie pierwsza obsługuje tylko pamięci DDR4, druga wyłącznie DDR5, natomiast ostatnia DDR4 i DDR5, zależnie od posiadanej płyty głównej. Wszystkie platformy umożliwiają wybranie trybu pracy kontrolera (Synchroniczny 1:1 albo Asynchroniczny 1:2), jednak w przypadku Intel LGA1700 decyzyjność ograniczono do modułów DDR4. Pamięci RAM DDR5 z procesorami Intel Core 12/13/14 generacji zawsze pracują w trybie Gear 2 (Asynchronicznie). Na platformie AMD AM5 tryb 1:1 oferuje optymalną wydajność, którą uzyskamy na pospolitych modułach np. DDR5-6000 CL30, natomiast tryb 1:2 umożliwia wykorzystanie RAMu taktowanego wysokimi zegarami, jakie na poziomie DDR5-7000 CL32 niwelują straty wynikające ze specyfiki działania kontrolera. Jeśli posiadacie platformę AMD AM4 albo Intel LGA1700 oraz zestaw pamięci RAM DDR4, najlepszym wyborem będzie ustawienie 1:1, natomiast AMD AM5 cechuje się większą elastycznością.

• Platforma AMD - jest przystępna pod względem doboru podzespołów, które umożliwiają optymalne ustawienie pamięci operacyjnej bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Wystarczy posiadać płytę główną z najtańszym chipsetem. Jedynym ograniczeniem jest maksimum jakie uzyskamy w trybie synchronicznym lub asynchronicznym na danym procesorze.
• Platforma Intel - umożliwia zmianę ustawień pamięci RAM wyłącznie na płytach głównych z chipsetami B/Q/Z, natomiast najtańsze H mają zablokowane dzielniki powyżej oficjalnego maksimum procesorów. Na platformie LGA1700 wybór między Gear 1 oraz Gear 2 dostępny jest wyłącznie dla DDR4, podczas gdy zestawy DDR5 obligatoryjnie działają w trybie Gear 2. 
• Taktowanie vs opóźnienia - jedno i drugie istotnie wpływa na wydajność, dlatego proponowane zestawy pamięci RAM ukierunkowałem na kompromis między MHz i CL. Podstawowe opóźnienia to zaledwie wierzchołek góry lodowej, natomiast ogromny potencjał podkręcania jest schowany w timingach dalszego rzędu.
• Single i Dual Rank - najprościej rzecz ujmując, to cecha budowy RAM odnosząca do ilości zastosowanych kości, określana powszechnie jako pamięć jedno lub dwustronna (SR/DR). Pamięci dual rank mają standardowo nieco wyższą wydajność od single rank, jednak przeważnie charakteryzują się mniejszym potencjałem podkręcania.
• Pojemność vs parametry - im większa pojemność modułu, tym trudniej znaleźć zestawy o wysokim taktowaniu i niskich opóźnieniach. Wystarczy porównać dostępność kompletów DDR5 7200 MHz w konfiguracjach 2x 16 GB, 2x 32 GB oraz 2x 48 GB, żeby zobaczyć na czym polega problem. Dzisiaj najlepszy stosunek MHz/CL oferują zestawy 2x 16 GB.
• Kontroler pamięci - dual channel to najpopularniejszy tryby działania wbudowanego kontrolera pamięci w procesorze (IMC), któremu trzeba dobrać odpowiednią ilość modułów (tzn. 2 albo 4). Warto jednak pamiętać, że wstawienie 4 zamiast 2 modułów RAM, absolutnie nie zmienia specyfiki pracy kontrolera - nadal będzie to dual channel.
• Kości - istnieje kilku producentów kości pamięci m.in. Samsung, Micron, Hynix, Nanya. Producenci pamięci RAM często zmieniają dostawców, zatem tylko w niektórych przypadkach można być pewnym, co dokładnie znajdziemy pod radiatorem. Informacje zawarte w artykule bazują na aktualnie sprzedawanych wersjach. 

Niniejszy poradnik był tworzony z myślą o platformach mainstream'owych, przeważają tutaj zestawy dual channel. Wybór dwóch modułów, nawet jeżeli istnieje alternatywa w postaci czterech, został podyktowany względami niezawodności. Zdarza się bowiem, że niektóre konfiguracje mają problemy z utrzymaniem deklarowanych parametrów w przypadku czterech modułów (zwłaszcza jeśli wybierzemy dual rank). Problem wiąże się częściowo z płytami głównymi, aczkolwiek zestawy dedykowane quad channel wolałem prewencyjnie pominąć. Inna sprawa, że niewiele jest ciekawych kompletów z czterema modułami, ponieważ zestawy o większej pojemności mają przeważnie bardziej zachowawcze parametry. Dlatego niejednokrotnie lepszy efekt uzyskamy kupując po prostu dwa komplety dual channel. Pamiętajcie również, że producenci często zmieniają kości, co rzadko wpływa na podstawową specyfikację, ale może oznaczać np.: gorszy potencjał podkręcania. To byłoby chyba wszystko jeśli chodzi o warstwę teoretyczną, więc nareszcie możemy przejść do konkretów.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8
• następna ›
• ostatnia »